Są miejsca, których nie ma…

… jakkolwiek absurdalnie by to nie brzmiało, są takie miejsca. Wracam do nich  niejednokrotnie.  I najzwyczajniej, najczęściej  brak mi czasu, by sprawdzić prawdziwość  owych miejsc. Ale one są! 

                Jest rok 92. Zima. Wracamy do domu. Ja w wysokiej ciąży, mój mąż, moi synowie ( w liczbie – 2) moja mama i tata. Zima jak zwykle zaskoczyła. Śniegu po kolana. Droga wije się monotonnie. Za oknem monotonny krajobraz – pobielonych pól, drzew pokrytych wielkimi czapami śniegu. Jest magicznie i cudnie! Niemniej jednak, wiadomym jest, że komu jak komu, ale Polakowi zawszeć się musi jakieś nieszczęście przytrafić dla zrównoważenia stanów emocjonalnego napięcia… Tak i mnie się przytrafia. Silnik starego golfa nie wytrzymuje załamania pogody i klaps! Stajemy gdzieś w miejscowości na trasie Maszewo - Stargard. W zielonej, kaszmirowej sukience ( była to gustowna, dobrze odszyta typowa ciążówka) pukam do drzwi  porządnie utrzymanego domostwa. Otwiera mi kobieta o szczerym spojrzeniu i po kilku zamienionych zdaniach zaprasza nas wszystkich na herbatę. Pakujemy się zatem: chłopcy przede mną, mama za mną, tata za mamą, a mój mąż znika za drzwiami garażu, w którym ma dokonać reanimacji golfa. Szczęściem okazuje się, że usterka niewielka,  toteż po zagrzaniu się, wielkich podziękowaniach znów się pakujemy, tym razem do żółtego golfa. I w zasadzie w tym miejscu ta opowieść mogłaby się zakończyć. Nie ma w niej nic frapującego. A jednak…

                Niedawno, bo zaledwie kilka dni temu wracałam z Kołobrzegu. I przypomniało mi się tamto zdarzenie. Mało, ilekroć tamtędy przejeżdżam, wraca do mnie. Uparcie poszukuję tamtego domu. Nie ma! Niemożliwe – myślę sobie, nie był to dom, który bodaj w najmniejszym stopniu  mógł być podejrzewany o wyburzenie. Przebudowa też chyba nie, bo był taki dość nowoczesny. Ale nie ma! Kamień w wodę.  Niekiedy sądziłam, że to na pewno moje gapiostwo, że przeoczyłam, przejechałam, więc kolejnymi razami, byłam bardziej uważna, baczniej przyglądałam się mijanym miejscom. Ale nie ma… Są inne zapamiętane: kościół z drewnianą dzwonnicą, chowające się za gęstwiną zarośli jeziorka, bocianie gniazda górujące nad domami, a tego domu nie ma.

I są i inne miejsca, których nie ma. Ulica Wylotowa w Barlinku, na której stał przyległy do innych dom z wielką drewnianą bramą, wysokim korytarzem i kręconymi,drewnianymi schodami, które prowadziły wprost do mieszkania mojej babci, która tak naprawdę nie była moją prawdziwą babcią, ale to nie ma znaczenia, bo kochałam ją jak najprawdziwszą na świecie. I jeszcze jest Górka Żydowska, która wprawdzie jest, ale nie taka, jaką pamiętam  rozciągająca się od dolnego boiska, na skraju którego rosły słodkie morwy aż do budynku Liceum Ekonomicznego, które to dawniej nazywało się Gimnazjum Kupieckie. Tam pośród  starodrzewu  można było się natknąć na  kamienne macewy, z których sczytywałam obcobrzmiące, ale cudne imiona. Jedne macewy były prostokątne, inne zaś półkoliste. Na niektórych były hebrajskie inskrypcje albo jakieś symbole: wieloramienne świeczniki klepsydry, skrzydła anielskie, czy postaci zwierząt. Świece znajdowały się na macewach kobiet, bo to one w żydowskim domu  miały za zadanie rozniecać domowy ogień (ale o tym dowiedziałam się później, gdy pisałam Tam, gdzie twój dom). Często owe szabatowe świece były zgasłe lub połamane.

Z tej górki między gęstwiną krzewów filtrujących promienie słońca przedzierał się widok na błękitne jezioro,  na zabytkową plażę. Tam też - na małych polankach - zbierałyśmy się w wolne dni i urządzałyśmy pikniki z kocami, kanapkami. Skakałyśmy z drzewa na wielką piaskową górkę, z której był świetny widok na tartak, skąd na całą okolicę rozchodził się zapach drewna – tu na górce zmiksowany z zapachem zieleni

                Dzisiaj przez górkę wiedzie ścieżka rowerowa. Widok pozostał. Ale nie ma morw ani tartaku. Część macew, które udało się ochronić przed wandalami, przeniesiono na cmentarz.  Lubię przystanąć, popatrzeć, z coraz mniej czytelnych napisów wyrytych na kamieniu wysnuwać opowieść o tym, czego nie ma.

Znikają miejsca, znikają ludzie…

https://www.youtube.com/watch?v=Ixo50Bc8QOE